Voetbalvelden die op zaterdagochtend volstromen, de lokale fanfare die het beste van zichzelf geeft en volleybalteams in de sporthal: op het eerste gezicht lijkt het verenigingsleven in Bodegraven-Reeuwijk springlevend. Maar achter de schermen klinkt steeds vaker dezelfde verzuchting: het wordt moeilijker om leden te behouden, laat staan nieuwe aan te trekken.
Een landelijke trend
De uitdagingen zijn niet uniek voor Bodegraven-Reeuwijk. Overal in Nederland daalt het aantal vrijwilligers en leden bij traditionele verenigingen. De oorzaken? Drukke agenda’s, individualisering en meer keuze in de vrijetijdsbesteding. Vroeger werd je automatisch lid van de voetbalclub of muziekvereniging in het dorp, maar tegenwoordig kiezen mensen sneller voor een sportschoolabonnement of voor losse workshops.
In Bodegraven-Reeuwijk zien we dezelfde verschuiving. Vooral kleinere dorpsverenigingen hebben het moeilijk. Muziekverenigingen klagen over lege stoelen bij repetities, en sommige sportclubs moeten teams samenvoegen om competitievoetbal te kunnen blijven spelen.
En dan is er ook nog de verschuiving van offline naar online entertainment. Vroeger gingen we met zijn allen naar de bioscoop of het theater, maar tegenwoordig blijven we dankzij Netflix en consoorten vaker thuis op de bank. Ook een avondje casino behoort bijna tot het verleden. Tegenwoordig krijgen we dag en nacht toegang tot gokkasten, poker en roulette. Bij een online casino zonder cruks kunnen zelfs spelers die ingeschreven staan op het CRUKS-register terecht. Je krijgt er hogere bonussen, gratis spins en de keuze uit duizenden spellen. Zeg nu zelf, waarom zou je nog uit je luie zetel komen?
Een terugloop in het aantal vrijwilligers
Een ander probleem dat vaak terugkomt, is het tekort aan vrijwilligers. Bestuursleden en trainers lopen al jaren op hun tenen. “We hebben altijd geleefd van de inzet van ouders en leden,” vertelt de voorzitter van een lokale volleybalclub. “Maar steeds minder mensen hebben tijd of zin om structureel een taak op zich te nemen. Dat maakt het lastig om alles draaiende te houden.”
Sommige verenigingen lossen dit op door kleine taken te verdelen. In plaats van een vaste kantineploeg, worden bardiensten via een digitaal rooster ingevuld door de ouders. Toch blijft het zoeken naar voldoende handen, zeker nu veel mensen werk, gezin en hobby’s combineren.
Creatieve oplossingen
Toch is het niet allemaal kommer en kwel. Verschillende clubs experimenteren met een nieuwe aanpak. Een voetbalvereniging in Bodegraven koos ervoor om meer flexibel lidmaatschap aan te bieden: leden kunnen zich inschrijven voor een kort seizoen of een 7-tegen-7 competitie, zonder de verplichting van elke week trainen en spelen.
Culturele verenigingen hebben besloten om vaker samen te werken. Fanfares en koren geven steeds vaker gezamenlijke concerten om zowel de kosten als het publiek te delen. Daarnaast proberen ze de jeugd te enthousiasmeren door proeflessen en schoolprojecten. “Als kinderen op school kennismaken met muziek, is de kans groter dat ze daarna bij ons komen spelen,” vertelt een dirigent.
Gemeente en subsidies
De gemeente Bodegraven-Reeuwijk begrijpt het belang van een sterk verenigingsleven en helpt, indien mogelijk, met subsidies en accommodatie Maar de middelen zijn beperkt, en clubs merken dat ze steeds vaker zelf op zoek moeten naar sponsors en fondsen. Sommige sportclubs zetten originele acties op touw: van sponsorloop tot loterij, van een veiling tot een dorpsbarbecue. Het zorgt niet alleen voor geld in de kas, maar ook voor binding met het dorp.
Want daar ligt misschien wel de kern: een vereniging is meer dan een plek om te sporten of muziek te maken. Het is een sociale ontmoetingsplek, waar generaties samenkomen. Ouders die langs de lijn kletsen, kinderen die vriendschappen voor het leven sluiten, ouderen die actief blijven als scheidsrechter of bestuurslid. Juist in een gemeente die bestaat uit meerdere dorpen, is die sociale functie van onschatbare waarde. Zonder verenigingen zouden veel ontmoetingsplekken verdwijnen en wordt het lastiger om de samenhang in de gemeenschap te behouden.
Toekomstperspectief
Het verenigingsleven in Bodegraven-Reeuwijk staat dus onder druk, maar dat betekent niet dat het volledig is afgeschreven. Clubs die durven vernieuwen, samenwerken en inspelen op onze veranderende samenleving, weten vaak toch nog nieuwe leden aan te trekken. Innovatie kan van alles betekenen: flexibele lidmaatschappen aanbieden, korte projecten en workshops organiseren, of jongeren intensiever betrekken bij de organisatie van activiteiten.
De kernwaarden, samen sporten, samen muziek maken, samen plezier beleven, blijven overeind. Het is echter de kunst om die waarden te vertalen naar een tijd waarin mensen sneller wisselen van hobby en minder vaste verplichtingen willen. Clubs moeten inspelen op die veranderende behoeften, gebruikmaken van moderne communicatiemiddelen, zoals social media, en manieren vinden om iedereen, van jong tot oud, te betrekken.
Een oproep aan inwoners
Uiteindelijk ligt de bal ook bij de inwoners zelf: willen we dat het rijke verenigingsleven in Bodegraven-Reeuwijk blijft bestaan? Dan is deelnemen essentieel. Dat kan op allerlei manieren: een bardienst draaien, een training begeleiden, een repetitie bijwonen, een handje helpen bij een activiteit, of simpelweg lid blijven van een vereniging of deelnemen aan een activiteit, zoals de Pakjes Show. Elke bijdrage, hoe klein ook, helpt om de clubs draaiende te houden en ervoor te zorgen dat ook de volgende generatie kan genieten van sport, cultuur en muziek.
