Van de politiek hoor je vooral in verkiezingstijd. De gemeenteraad praat, discussieert en besluit echter continu over tal van onderwerpen die ons als inwoners direct of indirect raken. Om jullie meer te betrekken bij wat de politiek uitvoert in onze gemeente, neem ik jullie de in een maandelijkse column mee in het reilen en zeilen van de gemeenteraad.
Waar hebben we het over? Hoe werkt het nu eigenlijk? Welke keuzemogelijkheden zijn er? Wat doet een gemeenteraad? Deze maand een column over…
De zoektocht naar geld
Waarschijnlijk heb je de afgelopen weken wel ergens een bericht gelezen over de financiële situatie van onze gemeente. Deze is slecht, en de vooruitzichten zijn ook alles behalve rooskleurig. De gemeente heeft een leningenportefeuille van ongeveer 140 miljoen. Dit was zelfs nog een stuk hoger! De afgelopen vijf jaar is het gelukt hier zo’n 20 miljoen op af te lossen.
Financieel gezien zat de gemeente dus weer in de lift, tot nu…
Hoe komt de gemeente aan z’n geld?
De gemeente Bodegraven-Reeuwijk heeft een begroting van ongeveer 95 miljoen euro.
Ongeveer 23 miljoen komt hiervan uit de lokale belastingen (afval, riool en OZB). Die betalen wij dus met elkaar. De afvalstoffenheffing en de rioolheffing zijn kostendekkende doelbelastingen. Dit betekent dat de gemeente op deze onderwerpen niet meer mag heffen dat de totale kosten hiervan.
De hoogte van de OZB (belasting over de waarde van je woning) mag de gemeente wel zelf bepalen. Deze is in Bodegraven-Reeuwijk relatief hoog. De afgelopen tien jaar (sinds de fusie tussen Bodegraven en Reeuwijk) is deze belasting daarom niet verhoogd, met uitzondering van de jaarlijkse inflatie.
Het grootste deel van onze inkomsten komt vanuit de landelijke overheid. Dit noemen we het gemeentefonds. Dit is een grote pot geld, die volgens een ingenieus verdeelmodel wordt verdeeld over alle gemeenten in Nederland. Hier gaat het voor Bodegraven-Reeuwijk flink mis.
Een deel van de bijdrage uit het gemeentefonds wordt berekend voor het Sociaal Domein. In het verdeelmodel weegt hierin o.a. het gemiddeld inkomen van de inwoners mee. Aangezien dit in onze gemeente relatief hoog ligt, is de bijdrage die we van het Rijk krijgen relatief laag. Zodoende krijgt bijvoorbeeld Gouda veel meer geld per kind in vergelijking met Bodegraven-Reeuwijk.
Het Rijk is nu bezig met een nieuw verdeelsysteem voor het gemeentefonds. Hier liggen kansen, zou je zeggen! Helaas is het allemaal minder positief. Zoals het er nu naar uitziet, zal het nieuwe verdeelmodel vooral voor de grote gemeenten positief zijn. De relatief kleine plattelandsgemeenten zoals Bodegraven-Reeuwijk zullen er nog verder op achteruit gaan.
Ondanks het feit dat vrijwel alle kleine gemeenten nu financieel zwaar in de problemen komen, dendert de Rijkstrein tot op heden gewoon door.
En nu?
Het college van burgemeester en wethouders heeft een eerste opzet voor de begroting van 2021 e.v. gemaakt. Dit noemen we de Kadernota. In deze Kadernota heeft het college al stevige bezuinigingen en taakstellingen doorgevoerd, maar toch blijft er nog een gat van € 800.000,- voor 2021. Aan de gemeenteraad wordt nu gevraagd of zij bereid is om dit gat te vullen door de OZB te verhogen. Alternatief is het maken van (pijnlijke) keuzes om minder geld uit te geven.
De meeste politieke partijen hebben tijdens de eerste bespreking van de Kadernota op woensdag 1 juli jl. aangegeven liever pijnlijke keuzes te maken, dan de OZB te verhogen. Een aantal partijen hebben ook daadwerkelijk suggesties aangedragen om structurele besparingen te realiseren. Hierbij kun je bijvoorbeeld denken aan het stoppen met Recreatie en Toerisme, bezuinigen op het Evertshuis, besparen op personeel, uitstellen van investeringen, minder uitgeven aan het onderhoud van wegen en plantsoenen, en nog veel meer.
Naast alle bezuinigingen willen we natuurlijk ook een mooie gemeente behouden, met een goed voorzieningenniveau. De komende maanden zal het college alle voorstellen dan ook uitwerken en voorzien van zowel financiële als inhoudelijke gevolgen. De gemeenteraad kan daarna keuzes maken, waarbij alle partijen kleur zullen moeten bekennen. Alleen maar mopperen is er dan niet meer bij: maken we geen keuzes, zal de OZB flink omhoog moeten.
Het worden financieel gezien interessante maanden! Heb jij vragen, opmerkingen of suggesties over de gemeentelijke financiën? Twijfel niet om contact met ons op te nemen! De contactgegevens van alle raadsleden vind je hier op de website van de gemeente.
Hartelijke groet!
Jan Vergeer
Gemeenteraadslid