“Twee trappen omhoog!” Eenmaal boven gaat de deur, waar in kleurrijke letters ‘Harmen’ op staat, open. Veel verschillende schilderijen worden zichtbaar en de geur van verf kenmerkt de ruimte. Er staat een groot doek met een vogel op een ezel en er hangen veel verschillende schilderijen aan de wanden. De bloemenschilderingen die tegen de muur staan, vallen op. Het is het domein van kunstenaar en ReBo-er van deze week: Harmen Kooistra!
Naam: Harmen Kooistra
Leeftijd: 68
Woonsituatie: “Samen met Els, zoon Thijmen en drie katten.”
en toen dacht ik ‘ik ga het proberen.’
1. Waar kennen mensen jou van?
“Van mijn kunst, al vanaf 1976, dat is 43 jaar, dat is lang. Ik heb altijd in Bodegraven gewoond, dus een bekende Bodegraver. Het was eerst een hobby, ik kocht een keer een boek van Rembrandt, toen ben ik gaan natekenen, dat vond ik leuk, dat is dan een basis. Op een gegeven moment ging ik verder met de kunst, ik heb vier jaar bij Turkenburg, waar nu het Evertshuis is, op een kantoor gezeten, daarna twee jaar lijnen getrokken op de weg. Toen heb ik veel verdiend en toen was ik vrijgezel en toen dacht ik ‘ik ga het proberen.’ Ik ging tekenen en mensen vonden dat leuk. Ik verkocht wat in het begin en zo ging het balletje rollen.”
Kooistra benaderde kunsthandels en galeries op om te kijken of ze zijn werk wilden verkopen. “Dat gebeurde. De jaren 80 en 90 zijn heel goed geweest wat dat betreft. In 1985 kwam de Hervormde Kerk met de vraag of ik een tekening wilde maken voor de opbrengst van de kerk. Ik heb toen 12 tekeningen gemaakt van Bodegraven, een kalender. Het jaar daarop dacht ik: ‘het loopt zo goed, ik ga het dit jaar weer proberen.’ Sindsdien maak ik elk jaar een kalender van Bodegraven, en die loopt nog steeds. Er zijn nog zoveel mooie plekjes, echt.” zegt hij over Bodegraven-Reeuwijk. Hij wijst naar de kalender die aan de muur hangt. Hij is nu met name bezig met bloemen, vogels, sterrennevels en landschappen. “En Rembrandt, heerlijk.”
Het kan ook zijn dat je Kooistra vroeger eens bent tegengekomen op school. “Twee jaar geleden heb ik een project gedaan met de Rotary Club. Toen heb ik op een heleboel scholen uitleg gegeven over kunst. Je leert kinderen wat, dat is gewoon heerlijk om te doen.” Hij gaf daar uitleg over zijn kunst in Rembrandtkleding, maar dat is nu weer minder. “Bezoek op scholen en daar portretjes maken doe ik nu eigenlijk niet meer.”
De stilte, de vrijheid
2. Wat doe je nu in het dagelijks leven?
“Ik ben kunstenaar en maak kunst, elke dag.” zegt hij meteen. “Zes uur sta ik op, lees ik de krant, en half acht ben ik aan het werk. Dat is zó lekker, want ’s ochtends doe ik het meest.” Hij hecht waarde aan zijn ochtendritueel, dat vroeg in de ochtend begint. “Dat wil ik volhouden. Het is mijn inkomen, mijn hobby. Ik wil kunst maken, niet alleen voor mijzelf maar ook om te verkopen.” Hij is de hele dag bezig met kunst. “Dat is het mooiste wat er is. Het blijft een moeilijk vak want je hebt geen zekerheid, maar het loopt nog steeds en ze weten me te vinden, gelukkig. Het is een klein dorp, maar dat is toch wel prettig. Je zit zo in de polder. Vroeger ging ik vaak schetsen maken, lekker buiten tekenen. Zoals Rembrandt en andere kunstenaars dat deden. De stilte, de vrijheid. Dan ga ik naar Amsterdam fietsen, heerlijk de polder in.”
3. Waar heb je goede herinneringen aan?
Hij lacht even. “Dan komt je altijd weer op de kunst terecht natuurlijk, maar dat is mijn expositie toen ik 40 jaar kunstenaar was, in het Evertshuis.” Hij vertelt over hoe hij de expositie opende in een bandje met zijn broers. “Er was leuke belangstelling en het was leuk verkocht. Dan krijg je zulke mooie reacties, dan kan je weer verder.” Hij noemt ook het thema van de voorstelling: Licht en Donker. “Als je licht wilt schilderen moet je dingen donker maken.” Hij gebruikt het als metafoor voor de kunstwereld. “Er zijn goede en slechte tijden in de kunst. Qua verkoop gaat het wel eens goed, en dan weer slecht. Je hebt hele slechte tijden, dan is het donker. Soms schijnt het licht volop, dan verkoop je goed.” Hij denkt weer terug aan de expositie. “Je hebt zoveel mooie momenten in de kunst, dat heeft de laatste twee jaar zeker gesproken.”
4. Welke (nieuws) gebeurtenis in Bodegraven-Reeuwijk is je het meest bijgebleven?
“Ik lees wel elke dag de krant, maar ik zou zo niet iets spectaculairs weten.”
5. Welke persoon inspireert jou uit Bodegraven-Reeuwijk?
“Ik kan zeggen Rembrandt, maar dat hoort bij het vak natuurlijk. Hij denkt even na. Ik heb op de Rembrandt-Dag goed contact gehad met de burgemeester. Ik spreek hem niet zoveel maar hij kende mij wel goed, dat kwam uit zijn praatje naar voren. Maar ik kan met iedereen wel opschieten, dus er is er niet één die er uit springt.” Hij weet wel een categorie. “Mensen die zich positief opstellen, ja.”
Toch blijft zijn grote inspiratiebron kunstenaar Rembrandt. “Wat is er zo leuk aan Rembrandt? Hij maakt portretten, etsen, hij speelt met het licht en donker, doet aan uitbeelding, is bekend van De Nachtwacht.., hij heeft zoveel mooie dingen gemaakt!” Een tijd geleden kwam Kooistra tot een voor hem zeer bijzondere ontdekking. “Ik ben ver familie van Saskia van Uylenburg, Rembrandt’s vrouw. Iemand vertelde mij; ’ik heb zoiets moois gevonden’. Diegene bekeek onze stamboom en bij 1600 zag hij opeens de naam van Saskia van Uylenburg staan! Saskia is dus heel ver familie”, zegt hij met glinsterende ogen. “Je wordt er niet rijker van in geld, maar het idee.. Ik ben ook helemaal gek van Saskia.” Het idee dat je 300 of 400 jaar terug familie van iemand bent, is zo mooi, echt. Het is een kleine wereld.” Kooistra loopt een trap omlaag en laat zijn speciale Rembrandt-kamer zien. Allerlei schilderijen die Kooistra heeft gemaakt met het thema en de kunststijl van Rembrandt zijn daarin verwerkt. Er staan ook veel boeken in een boekenkast, allemaal over de kunstenaar.
6. Waar kom je graag/favoriete plekken?
“Dat is Bodegraven zelf, dat is leuk, maar toch ook de polder er omheen. De Meije, de stilte, de ruimte om lekker alleen te zijn. Je kunt er heerlijk fietsen, binnen twee minuten kun je elke kant op en genieten van de luchten, dan ben je even alleen. Gewoon er even uit. Zeven dagen in het atelier zitten is ook niks, je moet wat inspiratie opdoen, dat is heerlijk. Soms neem ik een schetsboek mee, en dan ga ik buiten tekenen. Dan maak ik ook contact met mensen, dat is heerlijke reclame waar je niks voor hoeft te doen. Het zijn schetsjes van drie minuten, maar je legt wat vast en daar mijn landschappen weer van.” Inmiddels weet hij veel over onder andere lijnen, schaduwen en kleur, waardoor hij nu ook fantasielandschappen schildert. “Uit mijn hoofd, dat is de vrijheid van de kunstenaar. Ik ben vandaag nog met dit landschap bezig geweest”, zegt Kooistra, al wijzend naar een schilderij op een ezel. Ook vertelt hij over meer natuurgetrouwe schilderijen, zoals ‘Gezicht op Bodegraven’.
7. Waar word je nu blij van in Bodegraven-Reeuwijk?
“Dat ze wat aan de leegstand van winkels gaan doen. Sommigen zijn al verhuisd, dat wordt geconcentreerd, zo wordt het wat gezelliger voor het publiek om te gaan winkelen. Het mooie hart knapt best wel op. Er wordt wat verbouwd en gebouwd, er is nu ook twee jaar een galerie gevestigd in de Kerkstraat, Marryzglaz. Ik heb daar ook geëxposeerd, het is een mooi plekje. Er wordt kunst verkocht, dat trekt ook publiek.”
8. Wat mis je in Bodegraven-Reeuwijk?
Hij denkt even na. “Ja, het is niet dat ik zeg van ‘oh, was die winkel er ook maar.’ Ik zit dan toch aan winkels te denken, maar volgende week is er een Kerstmarkt, er is een streekmarkt, een braderie, een kunstmarkt, daar doe ik ook aan mee. Ik mis nu niks, er wordt veel georganiseerd, ook met muziekbands. Ik mis niet direct iets.” concludeert hij.
9. Waar zou je nog heen willen verhuizen uit Bodegraven-Reeuwijk?
“Ik wil niet verhuizen. Ik zit hier op mijn plekje, ik ken hier zoveel mensen en andersom ook, ik hoef niet weg. Mijn opa heeft hier gewoond en mijn vader ook.”
10. Wat zou je veranderen als je burgemeester was?
Hij lacht. “Dat is een best wel moeilijke vraag. Het beleid is goed, als ik burgemeester zou zijn dan zou ik voortgaan op de weg die de vorige burgemeester zou bewandelen.” Dus gelukkig met hoe het gaat? “Ja, vind ik van wel.”
Door: Anne van Schothorst
